Hỏi:
Xin cha giải thích: có được phép dùng mọi phương tiện để làm việc bác ái, hay bảo vệ sự sống không?
Trả lời:
Nhiều người nghĩ rằng để đạt mục đích (cứu cánh) tốt, có thể sử dụng mọi phượng tiện cần thiết. Thí dụ, đi casino đánh bạc để lấy tiền giúp trẻ em nghèo hay xây nhà thờ, giúp Dòng Tu, xây trường học v.v... Thực tế, có những người mở tiệm bán sách báo, phim ảnh dâm ô, buôn bán ma túy, hàng lậu hoặc trồng cây thuốc phiện dưới nhãn hiệu "trồng và tưới cỏ" để làm giầu nhanh chóng. Và để được an tâm về những việc làm ăn thiều lương thiện và phi pháp của mình, nhiều người đã mang dâng cúng cho nhà thờ hay giúp các linh mục, các nữ tu những món tiền lớn hy vọng sẽ được công phúc, bù vào việc làm ăn không chính đáng của mình. Mặt khác, cũng có những người vì chống tội ác phá thai, giết hại thai nhi, nên đã nổi giận muốn đạp phá những nơi hành nghề phá thai hay tìm giết các bác sĩ hay y tá hành nghề này, như đã xẩy ra mới đây ở Florida, nơi một bác sĩ phá thai đã bị bắn chết. Đứng về mặt luân lý, dựa trên giáo lý của Giáo Hội Công Giáo, chúng ta nghĩ thể nào về những sự kiện kể trên đây? Trước hết phải nói ngay rằng, về phương diện luân lý, đạo đức, thì mục đích tối hậu (cứu cánh) muốn đạt được, cho dù tốt đẹp đến đâu cũng không thể biện minh cho những phương tiện mà bản chất không không thể chấp nhận được về mặt luân lý. Thí dụ, không thể ăn cắp tiền của người khác để làm việc bác ái như giúp xây nhà thờ, trường học, cô nhi viện v.v... Cũng vậy, không thể cờ bạc, đỏ đen, nhất là mở tiệm bán những sách báo, phim ảnh dâm ô để lấy tiền cho các công tác từ thiện. Mục đích ở đây thì tốt nhưng phương tiện lại quá xấu, trái với luân lý đạp đức (x SGLGHCG, số 2413). Thật vậy, những ai tiếp tay cho những kẻ khai thác kỹ nghệ dâm ô bằng cách bầy bán những sản phẩm vô luân, làm cớ cho người khác sa ngã cần đọc lời cảnh cáo sau đây của chính Chúa Giêsu: "Không thể không có những cớ làm cho người ta vấp ngã; nhưng khốn cho kẻ làm cớ cho người ta vấp ngã. Thà buộc cối đá lớn vào cổ nó và xô xuống biển, còn lợi cho nó hơn là để nó làm cớ cho một trong những kẻ bé nhỏ này vấp ngã." (Lc 17: 1-2) Như thế có nghĩa là ng